Otomatik şanzımandaki hidrolik elemanların doğru çalışabilmesi için, şanzıman yağının (atf) yeteri oranda ve basınçta ilgili elemanları gönderilmesi gerekir. Yağ pompası, direkt motor tarafınca tork konvertörü göbeğindeki kamalı geçme tarafınca tahrik edilir (döndürülür).
ATF yağı, pompa tarafınca filtreden geçirilerek karterden emilir.
Elektrohidrolik üniteden yağlama için gönderilen yağ, ilkin tork konvertörünü doldurur.
Tork konvertöründen çıkan yağ, ilkin yağ soğutucusunda soğutulur, peşinden şanzımanın dişli ve parçalarını yağladıktan sonrasında kartere süzülür.
Hilalli Tip Yağ Pompası (Otomatik Şanzıman Yağ Pompası)
Yağ pompası hareketini tork konvertöründen alır ve motor devriyle aynı devirde dönerek,
rölanti devrinden itibaren kafi yağ basıncı elde edilmiş olur. Vites değişiminde kavrama ve fren sistemlerinde lüzumlu olan, hidrolik ünitenin de kullandığı yağ basıncı pompa tarafınca sağlanır.
Otomatik şanzımanlarda çoğu zaman hilalli tip yağ pompası kullanılır, ufak yapılarına
karşın kafi debi ve yüksek tazyik sağlarlar.
Dönüş esnasında dişliler birbirinden uzaklaşırken hacim artar, vakum oluşur, yağ
emilir ve dişlilerin arasına dolar. Diş boşluklarındaki yağ, hilalin yanından
göç eder; bu sırada hilal, yağın geri akmasını engeller. Devam eden dönüşle dişliler
yine birbirine yaklaşıp birleşirken, hacim azalır ve yağ sisteme basılır ve elektrohidrolik üniteye gönderilir.
Hilalli pompa bir hacimsel ileticidir, şu demek oluyor ki yağın iletimini – transferini sağlar.
Hilalli pompa basmış olduğu yağın basıncı, elektrohidrolik ünitesindeki yada sonraki öteki
tüketicilerdeki kısıcılar yardımıyla oluşur.
Paletli (Kanatçıklı) Tip Yağ Pompası (Otomatik Şanzıman Yağ Pompası)
Otomatik şanzımanlarda çoğu zaman dişli tip yağ pompası kullanılır. CVT şanzımanlarda
fazla oranda yağ akışı sağlayabilen paletli tip yağ pompası kullanılır.
Paletli pompa, bir dişlinin tahrik etmiş olduğu zincir tarafınca döndürülür.
Eksantrik pozisyonda olan silindir içinde dönen rotor, zincir tarafınca döndürülür. Rotorda bulunan fazlaca sayıdaki yarıklara paletler geçirilmiştir.
Rotor dönerken, merkez kaç kuvveti sebebiyle paletler dışa doğru savrulur ve silindir iç duvarına bastırılırlar. Böylece rotor ve silindir içinde, hacmi dönüşle beraber değişen odacıklar oluşur. Şanzıman yağı, dönüş esnasında hacmi artan paletlerin arasına dolar (emilir), hacmi azalan paletlerin arasından yüksek basınçla basılır (sisteme gönderilir). Böylece paletli tip pompa, yüksek basınçlı büyük bir debi sağlar.
Paletli pompanın bir emiş bağlantısı, iki tane çıkış bağlantısı vardır. Yağ pompası, elektrohidrolik üniteye bağlıdır. Devamlı olarak büyük miktarlarda yağ basılması gerekmediği için, elektrohidrolik kumanda ünitesinde, basma hattının birini, emiş hattına yönlendiren bir parttime elektrovalf bulunur. Bu elektrovalf, çıkış hattını, emiş hattına bağlar, böylece bu hat basınçsız hale gelir, pompanın çekmiş olduğu güç yarıya düşer. İhtiyaç durumunda bu kanal yine devreye alınır.
